Już 7 na 10 pacjentów przyznaje, że szuka informacji o swoim problemie zdrowotnym przed wizytą u lekarza. Aż 78% pacjentów wykorzystuje do tego celu Internet. Jaki jest wpływ pacjentów na proces leczenia? Przedstawiamy wyniki badania przeprowadzonego przez Fundację My Pacjenci we współpracy z portalem ZnanyLekarz.pl.
Badanie opinii pacjentów i lekarzy
Fundacja My Pacjenci wspólnie z portalami ZnanyLekarz.pl oraz Medycyna Praktyczna postanowiła bliżej przyjrzeć się relacjom panującym w gabinecie lekarskim między lekarzami i pacjentami. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od marca do listopada 2015 br. i objęło zarówno lekarzy, jak i pacjentów. Łącznie na obie ankiety odpowiedziały 1332 osoby.
„Głównym celem badania była ocena relacji panujących między lekarzami i pacjentami w gabinecie oraz próba zbadania obecnej sytuacji w zakresie świadomego uczestnictwa i zaangażowania pacjentów w proces leczenia (empowerment), a także zainicjowanie systematycznych obserwacji zjawisk określanych w literaturze anglosaskiej jako pacjentocentryzm (patient-centered care)”- podsumowuje założenia badawcze dr Ewa Borek, Prezes Fundacji My Pacjenci.
Internet ważniejszy niż rodzina, książki i lekarze
Najbardziej popularnym źródłem pozyskiwania informacji o problemie zdrowotnym wśród pacjentów przed wizytą u lekarza okazał się Internet. W tym celu korzysta z niego aż 78,2% ankietowanych pacjentów. Kolejno po Internecie, pacjenci najczęściej konsultują swoje problemy zdrowotne z rodziną lub znajomymi oraz korzystają z książek. W procesie pozyskiwania informacji o swojej chorobie tylko nieliczni pacjenci korzystają z informacji od pielęgniarek oraz farmaceutów (pielęgniarka 3,8%, farmaceuta 6,2%, lekarz 0,8%).
Pacjent chce wiedzieć, współpracować lub... zaufać
Pacjenci zapytani o powody poszukiwania informacji o swojej chorobie lub jej leczeniu, najczęściej wskazują na ciekawość i chęć pogłębienia wiedzy (38,4%). Co piąty pacjent (21,7%) przyznaje się do braku zaufania do lekarzy i szuka informacji po to, żeby wiedzieć, o co pytać lekarza podczas wizyty (15,9%). Prawie 15% pacjentów twierdzi, iż szuka informacji w celu zdiagnozowania dolegliwości i podjęcia decyzji o leczeniu lub samoleczeniu.
Pacjent przygotowany do wizyty lepiej, niż sądzą lekarze
Pacjenci w większości (71,8%) przyznali, iż poszukują informacji na temat swojej choroby i jej leczenia. Tylko 6,5% z nich zdecydowanie zaprzeczyło korzystaniu z jakichkolwiek informacji o swojej chorobie przed wizytą u lekarza. Blisko 40% lekarzy (37,9%) uważa natomiast, że pacjenci nie przychodzą na wizytę lekarską z wcześniej pozyskaną wiedzą na temat swojej choroby.
Jeśli pacjenci wysuwają sugestie kierowane do lekarza, to dotyczą one wystawienia zaświadczeń lub skierowań, a także zlecenia dodatkowych badań. Nie dotyczą one sugestii rozpoznania lub leczenia. Sugerowanie diagnozy potwierdza zaledwie 18,4% uczestniczących w badaniu pacjentów; 18,1% pacjentów wskazuje, że sugeruje lekarzowi przepisanie konkretnego leku, a 15,6% - zastosowanie konkretnej metody leczenia.
Nieco inaczej ma się sytuacja w przypadku sugerowania lekarzowi wystawienie konkretnych zaświadczeń lub skierowań, gdzie 35,5% pacjentów przyznaje się do wysuwania własnych propozycji, oraz w przypadku zlecania dodatkowych badań, gdzie już prawie połowa ankietowanych (46,6%) podejmuje rozmowę z lekarzem na ten temat.
Zmienia się model relacji, w której dominuje lekarz
Wyniki badań pokazują, iż w Polsce ciągle funkcjonuje model pasywny relacji pomiędzy pacjentem i lekarzem. Zarówno lekarze, jak i pacjenci przyjmują i akceptują rolę dominującego lekarza, który podejmuje decyzje, angażując w małym stopniu pacjenta. Jednakże można zauważyć, iż rola pacjenta w tym modelu dynamicznie się zmienia, biorąc pod uwagę aktywność poznawczą pacjenta, czas poświęcany na przygotowanie się na spotkanie z lekarzem i chęć większej współpracy w procesie leczenia. Wzrost zaangażowania i świadomości pacjenta powodują zmiany w potrzebach i oczekiwaniach co do kontaktu z lekarzem. Pacjenci zdobywają wiedzę na temat swojej choroby i jej leczenia głównie w Internecie, w małym stopniu jej źródłem jest personel medyczny.
